Ngày 9/6/2013 vừa qua, thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên (Vĩnh Phúc) có tổ chức lễ lạc thành mẫu
đầu tượng Phật “Quốc thái dân an Phật đài”. Theo nhận định từ phía chủ đầu tư, đây là công trình thiên niên kỷ có tầm vóc cỡ quốc gia và quốc tế, ở thời kỳ đất nước mở cửa hội nhập với thế giới.
Điểm nhấn chính là đại
tượng Phật Bổn sư Thích Ca với chiều cao 49m bằng đá hoa cương, bên trong là một bảo tháp 10 tầng tượng trưng cho 10 pháp giới, được trang trí nội thất bằng đá cẩm thạch. Việc tạo mẫu pho tượng này được Công ty CP Vĩnh Sơn đảm trách.
Đây là công trình được kết tụ từ rất nhiều nhân duyên trong và ngoài nước với mong muốn thể hiện lòng thiết tha với dân tộc và đạo pháp sau những tháng ngày trải qua chiến tranh gian khó. Ước mong cao đẹp đó bắt đầu khởi công từ năm 2008, và cũng có thể trước đó nữa. Cho thấy sự chuẩn bị rất kỷ lưỡng và thống nhất, kể cả tranh thủ được sự đồng tình của chính quyền trung ương lẫn địa phương.
Phần đầu tượng Phật là công đoạn thi công quan trọng nhất. Tuy chỉ mới hình thành qua bản mẫu thạch cao nhưng đã có nhiều ý kiến quan tâm lo lắng cho ý nghĩa cũng như giá trị công trình tâm linh to lớn này.
Trong ba bức ảnh chụp, có thể người xem chỉ được nhìn qua các độ nghiêng của máy ảnh khi chụp, cho nên chưa chuẩn xác lắm. Tuy vậy cũng cần nên lưu ý rằng tổng thể gương mặt là chiều dọc thẳng đứng, thiếu bề ngang; cần mở rộng hơn để từ đó giúp hai khóe mắt được dài ra và phần đôi môi được thu ngắn lại, tạo thêm độ sâu, góc cạnh cần thiết để trở thành đôi môi ít nhất theo cách nhìn thế gian là đôi môi trái tim.
Chính vì đôi môi quá dầy và rộng như thế khiến khuôn mặt “như muốn khóc” như một nick name thốt lên như thế. Các lọn tóc quá thưa và khiêm tốn quá nhưng lại lấn xuống quá nhiều khiến vầng trán của một bậc đạo sư bị thu ngắn lại, và từ đó ngọn lông trắng giữa chặn mày như nổi cộm lên quá cao, quá to.
Từ đó gây áp lực cho đường sóng mủi rộng ra thay vì co lại để thấy độ cao cần thiết, nhờ thế hai khóe mắt mới có độ nhấn sâu hơn. Từ nơi co hẹp ếp chạy dài xuống đầu mủi to dần và dừng lại ở giữa hai phần mũi, để nó không to, phình như vậy. Hai bên phần tai như bị xệ xuống quá nhiều khiến nhìn vào ta có cảm giác nặng nề thay vì hơi dang ra và thanh thoát hơn.
 |
| Mẫu đầu tượng Phật "Quốc thái - dân an - Phật đài" |
Về phần thân Phật với kiểu vấn y choàng cổ, thể hiện được hình ảnh bậc đạo sư ba cõi và là khuôn mẫu vốn đã đi vào khái niệm thiết kế tượng Phật từ nhiều chục năm qua (giới điêu khắc gia thập niên 60 gọi là kiểu đắp y Colombo- tên thủ đô đảo quốc Sri Lanka).
Có thể lấy hình mẫu tượng Thích ca Phật đài Vũng Tàu là một điển hình. Đây là công trình được ấp ủ và thực hiện từ nhiều năm với sự đóng góp ý kiến, tư vấn của nhiều giới mà Ngài Narada Maha Thera (1898-1983) và thầy Thích Giác Pháp nhận được để đạt đến sự hoàn mỹ rất tròn vẹn. Chỉ riêng phần gương mặt thôi cũng đã thấy ngay được sự tinh tế tối thiểu cần có trong việc thể hiện 32 tướng tốt, 80 vẻ đẹp của đức Bổn sư Thích Ca.
 |
| Ảnh tượng Phật Thích Ca ở Khánh Hòa |
Tượng Thích Ca ở Long Sơn - Trại Thủy Khánh Hòa cũng như thế. Cả hai cùng do điêu khắc gia lừng danh một thời Bùi Văn Thêm, pháp danh Thiện Sáng cùng với người học trò của mình là Huỳnh Gia Thuận thi công. Bên cạnh đó, ở nhiều nơi khác cũng thực hiện gương mặt đức Phật , tuy nhỏ to khác nhau nhưng vẫn theo khuôn mẫu này, thí dụ như tượng Phật Thích Ca lộ thiên ở chùa Bửu Minh tỉnh Gia Lai.
 |
| Ảnh tượng Phật Thích Ca lộ thiên ở chùa Bửu Minh - Gia Lai |
Những công trình để đời ấy đã đi vào tâm thức, thơ ca của người đời, cho thấy sự hiện diện của những pho tượng mang hình dáng kim thân đức Phật luôn là dấu mốc định hướng và lợi lạc trong đời sống người dân chung quanh lẫn du khách thập phương. Đó chính là giá trị mà người con Phật nên nhìn thấy trước tiên.
Tượng đài Thích Ca ở Vũng Tàu đã được Bộ Văn hóa Thông tin cấp bằng di tích lịch sử cấp quốc gia 1987/VH/QD ngày 12/12/1987. Và từ lâu đã có câu ca truyền khẩu rằng:
Anh dìa Ô Cấp biển xanh
Cùng với tâm thành ghé viếngThiền Lâm
Ngó lên tượng Phật trên cao
Trời xanh, tượng trắng thú nào vui hơn.
Với tượng Phật ở Trại Thủy Khánh hòa thì:
Ai về viếng cảnh Khánh Hòa
Long Sơn nên ghé, Tháp Bà đừng quên
Kim thân Phật tổ Nhớ lên
Nhìn ông Phật trắng ngồi trên đỉnh đồi.
Như vậy,
mai này công trình “Quốc thái dân an Phật đài” sẽ góp vào đời sống tâm, du lịch Vĩnh Phúc nói riêng và phía Bắc nói chung một dấu ấn văn hóa, đời sống nhiều ý nghĩa tích cực. Và đương nhiên với điểm nhấn của công trình to lớn này là tượng kim thân Phật Thích ca được chăm chút tỉ mỉ hơn, hoàn thiện hơn trong thẩm mỹ cho muôn đời sau chiêm bái mà không phải chạm đến một gút mắc nào chỉ vì kỹ thuật và mỹ thuật hạn chế tầm nhìn sâu vào vẻ đẹp, tướng tốt của Phật .
Rất mong TT.Thích Kiến Nguyệt và ê kíp thực hiện cố gắng khắc phục những nhược điểm đã được nhiều người góp ý, để ý nghĩa dành cho muôn đời sau luôn tròn vẹn.
Dương Kinh Thành