Đi lễ chùa đầu năm từ bao đời nay đã trở thành nét đẹp trong đời sống tâm linh của người Việt. Ở Quảng Ninh, ngay từ đêm 29 Tết, nhiều đền chùa như chùa Cái Bầu, chùa Long Tiên hay đền Cửa Ông, đền Cái Lân... đã đông cứng người đến thắp hương, cầu khấn. Trong dòng người chen chân đi lễ đầu xuân nơi cửa Thần, cửa Phật, đâu đó vẫn thấy có những người để chữ “Tâm” lấm bụi trần...
Trước đây, tục hái lộc đầu xuân thường đem lại cảnh “xác xơ” cho những nơi chùa chiền đông người đến hành lễ đầu năm vì cảnh người người bẻ cành, bứt búp. Những những năm gần đây, những cây mía tím với ý nghĩa “lộc ngọt” hay những cành cây sống đời với ý nghĩa sức sống tràn trề được bán dọc các tuyến đường dẫn vào đền chùa đã cải thiện được đáng kể tình trạng trên. Bên cạnh đó, ý thức của người dân về việc giữ gìn cây xanh, lộc non đầu xuân cũng đã được nâng cao. Vì thế, cảnh chùa dù có đông đúc, chen lấn trong những ngày đầu xuân nhưng cây xanh thường không bị phá hoại, cảnh chùa vì thế cũng giữ được vẻ đẹp suốt dịp xuân.
Tuy nhiên, tình trạng an ninh trật tự ở những nơi này thì vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại. Đã từ nhiều năm nay, những nơi có đông người đi lễ đầu xuân mới, như chùa Long Tiên (phường Bạch Đằng, TP Hạ Long) hay đền Cửa Ông (phường Cửa Ông, TX Cẩm Phả), an ninh trật tự đã được đảm bảo hơn rất nhiều. Tuy nhiên, vẫn thấy có tình trạng kẻ gian trà trộn vào dòng người đi lễ, sẵn sàng ra tay giật, móc nếu có cơ hội, gây mất an ninh trật tự và sự thanh tịnh chốn linh thiêng. Cô Thái, một du khách đi lễ chùa Long Tiên vào đêm Giao Thừa, tỏ ra rất bức xúc vì bị giật mất túi xách tại khu vực bãi để xe. Trao đổi với chúng tôi, cô cho biết tuy trong ví không có giấy tờ quan trọng, chỉ mất ít tiền thôi nhưng điều làm cô buồn là sao ở chốn linh thiêng, vào giờ khắc linh thiêng, mà vẫn có những người làm điều ác nơi cửa Phật. Hay như tình trạng tuỳ ý tăng giá hương, vàng mã, đồ lễ v.v.. rồi tình trạng bắt chẹt khách đến lễ chùa đầu năm vẫn xảy ra. Với quan niệm “xởi lởi trời cho”, phần lớn người dân đều vui vẻ khi giá dịch vụ trong những ngày Tết đắt hơn ngày thường chút ít, nhưng nếu cứ ép giá đến khó chấp nhận, chắc chắn sẽ gây không ít tâm trạng bức xúc, không hài lòng, thậm chí dễ xảy ra cãi cộ, xô xát không đáng có trong dịp đầu xuân mới.
Bên cạnh đó, một điều dễ nhận thấy là mặt trái của tục đốt hương nhang, vàng mã khi đi lễ chùa đầu năm. Đầu xuân, nhiều người vẫn giữ quan niệm đốt càng nhiều vàng hương thì cả năm càng có lộc nhiều hơn. Vậy là trong hành trang của du khách tới các chùa chiền, đình miếu đầu năm, bên cạnh trầu cau, rượu thịt, không thể thiếu được nhang, vàng tiền, đôla âm phủ… Chưa hết, tới từng đền chùa đặc thù, người thăm viếng còn đặt riêng mũ, áo, hài… cho các thánh cô, thánh cậu. Nơi châm lửa hoá vàng đông nghẹt người chen chân nhau, khói bay mù mịt.
Đành rằng đốt vàng mã, hương nhang là phong tục của người Việt Nam, nhưng trong cảnh đầu năm, hàng trăm người chen chân nhau trong khuôn viên chùa chật chội, mà đốt vàng hương mù mịt đâu phải đã là tốt, là sang, được mọi người nể trọng? Đi lễ chùa Long Tiên ngay sau phút Giao Thừa, có thể thấy không ít tiếng than phiền về một người thanh niên với cả một bó hương to đang ngút khói, làm cay xè mắt những người đứng bên; hay thi thoảng là tiếng la hét của ai đó bị tàn nhang rơi vào tay, vào quần áo… Khu vực trước đài thắp hương khấn vọng của chùa đông nghịt người chen nhau đốt hương. Cứ mỗi người một bó, không thì cũng 5, 7 nén. Mặc loa phát thanh của nhà chùa nhắc nhở liên tục “Mỗi thí chủ thành tâm chỉ nên thắp một nén hương. Vừa đảm bảo không gian không ngập trong khói, vừa đảm bảo an toàn cho nhà chùa và cho mọi người xung quanh…”. Nhưng thắp thì cứ thắp. Rồi lại mặc những tăng ni, phật tử phục vụ nhà chùa đến từng bát hương, nhổ, dập bớt hương… Đi lễ chùa như vậy, liệu có nên chăng?
Chợt nhớ đến lời Đại đức Thích Bản Tường, trụ trì chùa Lôi Âm (xã Đại Yên, TP Hạ Long) đã từng nói: “-Nơi chùa chiền là nơi để ta tạm lánh bụi trần cho lòng thanh tịnh. Vậy cớ sao cứ chạy theo phù phiếm xa hoa mà không giữ được Tâm thanh tịnh nơi chốn chùa chiền?”…
Minh Hà
Nguồn link: http://www.baoquangninh.com.vn/doi-song/201202/di-le-chua-dau-xuan-Nhung-dieu-trong-thay-2160673/