Bài 1: Niềm đau thế kỷ (Thiền sư & Quê hương - tác giả Minh Mẫn)

LTS: TG & DT sẽ lần lượt trích đăng các phần trong Quyển sách "Thiền sư & Quê hương" trên trang nhà, từ hôm nay.

Hiv, ung thư, tiểu đường.. là những căn bệnh thế kỷ, chỉ đến với chính bệnh nhân, nhưng niềm đau thế kỷ đến với tất cả mọi người, đó là niềm đau bạo động, cực đoan, khủng bố.

Nhiệm kỳ đầu của G.Bush đã xẩy ra lắm tan tóc mà hai nhiệm kỳ của cựu Tổng Thống Bill Clinton thì gần như không có. Nêu vấn đề  này, không có mục đích quy trách cho ai, chỉ để chúng ta nhìn lại, tìm hiểu nguyên nhân và rút ra một phương án giải quyết vấn đề mà hiện nay cứ như là bế tắc!

A. Sau khi Hồi giáo cực đoan phá hủy hai bức tượng cổ PHẬT GIÁO tại Afghanistan, liền sau đó Mỹ đổ quân truy diệt Mullah Omar và Osama Binladen, được cộng đồng thế giới hoan nghinh một việc làm đầy chính nghĩa; thế nhưng với tính nghĩa hiệp đó, Mỹ và đồng minh Anh tự đảm đương, không cần thế giới giúp sức, mãi đến khi mệt mỏi và không kiểm soát được tình thế, mới kêu gọi các nước đưa quân vào ổn định trật tự; nếu khởi đầu Mỹ chịu chia vùng cho các nước đảm trách xuất phát đồng bộ thì Binladen và toàn bộ chính phủ Taliban có cánh cũng khó thoát, đâu xẩy ra ngày 11-9 kinh hoàng?!

Mục đích đúng nhưng hành động trở thành phi chính nghĩa. Tiếp theo sau là sự bùng nổ của nhóm cực đoan tràn lan như vết dầu loang , Mỹ lại lấy cớ diệt khủng bố và vũ khí giết người hàng loạt, tấn công Iraq chỉ vì quyền lợi riêng tư. Mỹ không ngờ cuộc chiến Iraq kéo dài ngoài dự đoán, cứ ngỡ bắt Saddam là yên chuyện, không phải thế, càng ngày càng sa lầy.

Mỹ cố lập chính phủ dân sự chuẩn bị bầu cử, giao cho các nước đồng minh chịu trách nhiệm giữ trật tự để mong rút khỏi Iraq trong danh dự như một VN thứ hai, thế nhưng tình thế vẫn không sáng sủa, vì ý chí quật cường của nhân dân được hậu thuẩn từ Hồi giáo cực đoan. Mỹ và các đồng minh thật sự lúng túng trước sự chết chóc ngày một tăng, nhất là con tin bị sát hại không thương tiếc. Hàng ngày truyền thông quốc tế loan những tin bất lợi cho Mỹ, không những vụ bắt cóc, sát hại con tin mà cả vấn đề binh sĩ Mỹ hành hung, sát hại tù binh đã dấy lên phong trào phẩn nộ Mỹ, không biết ai chính nghĩa, ai phi nghĩa!

Thời đại nào cũng cần dọn sạch những tâm hồn sát máu, sát nhân để cuộc sống được bình an. Mỹ là quốc gia tự nhận có phong cách dẫn đầu thế giới tiến vào toàn cầu hóa, nhưng Mỹ đã toàn cầu hóa loạn lạc chứ không có một sách lược toàn cầu hóa một cách hòa bình; phải chăng lý thuyết đúng nhưng hành động sai do tánh ngạo mạn, ỷ thị, cậy sức của Mỹ? Công việc có tính toàn cầu, Mỹ không thể đơn phương hành động nếu không được sự đồng tình tiếp sức của các nước.

Cần tôn trọng, lắng nghe mọi phía. Trong nhiều cuộc chiến, Mỹ luôn thất bại tâm lý chính trị kéo theo quân sự mà sau đệ nhị thế chiến đã xẩy ra, ví dụ Cuba là hòn đảo nhỏ sát nách Mỹ, thế mà người khổng lồ cờ Hoa vụng về thô bạo đưa đến thất bại vụ vịnh con Heo; hình như Mỹ không thay đổi chiến thuật trong quân sự và chiến lược trên bàn cờ quốc tế, từ một VN đến các khu vực tham chiến đã xẩy ra, vì vậy, lúng túng, sa lầy khi vào cuộc, luôn tìm thế rút lui trong danh dự để rồi hậu quả không khá hơn!

Nói thế không phải Mỹ hoàn toàn thất bại, vì có những cơ may ngoài dự đoán, ví dụ sách lược cấu kết với Vatican quấy rối Balan và làm suy sụp Liên xô mà kết quả đến quá nhanh, Mỹ dự tính phải thập niên mới mong kết quả; Những chiến lược toàn cầu Mỹ dể thành công hơn là chiến tranh du kích, kéo dài sự mòn mỏi mà vốn Mỹ muốn nhanh gọn, tin cậy vào cơ giới, khí tài hơn nghị lực. Anh chàng khổng lồ thường thua mưu trí tiểu xảo của kẻ tiểu nhân và vì không đủ kiên nhẫn;

Có lẽ các nhà chính trị Mỹ phải kiểm lại sách lược hành động của mình với tinh thần khiêm tốn biết lắng nghe., giảm bớt cao ngạo khi mà bọn khủng bố đánh ngay vào trái tim của Mỹ bằng chính phương tiện của Mỹ, làm bẻ mặt một cường quốc tự hào lãnh đạo thế giới mà tự minh không đủ khả năng phòng vệ!

Sự biến Thai Lan, về hiện tượng do bọn cực đoan, nhưng phía sau bóng tối, phải có một thế lực xúi dục, trách nhiệm nầy, phần lớn lỗi do Phật giáo Thái và chính phủ xứ chùa tháp. Qua XVI thế kỷ hằn dấu sắt máu của Hồi giáo và Kitô giáo đối với nhân loại, đáng ra các sư PG phải ý thức một phương án giáo dục quần chúng khi vị thế đang là quốc giáo sở tại. Thảm cảnh PG Ấn Độ còn đó, tại sao Vương quốc Thái không liên kết với PG để cảnh tỉnh nhân dân nhẹ dạ cả tin! Phải chăng PG và Vương quốc Thái đã ngủ quên trong cảnh thái bình suốt thời gian dài hay ỷ lại vào sự bảo trợ của Mỹ, trong khi Mỹ hồi hộp cho sự an nguy của chính mình từng giờ?

C. Việt Nam, an ninh và dân chủ vẫn luôn là đề tài thế giới quan tâm, khi mà mọi nơi bất an, các nhà lãnh đạo trên thế giới yên lòng chọn VN làm điểm tổ chức hội nghị; Năm 2000, nhiệm kỳ cuối của Bill Clinton, Ngài sang thăm viếng VN một cách thoải mái, an toàn, có thể đi bất cứ nơi nào muốn, đoàn an ninh tiền trạm của Mỹ trở thành không cần thiết khi VN bảo đảm từ A tới Z, và thật tốt đẹp, phía Mỹ đã ngỏ lời cám ơn ngành an ninh VN sau khi Tổng Thống về lại Mỹ.

Hai miền thống nhất, nhà nước Việt Nam vất vả không ít để có một ổn định xã hội và an ninh quốc gia; nghĩa là ngành an ninh vẫn thường xuyên căng thẳng đối đầu với mọi tình huống, từ cướp cạn đến giặc ngoài, thế mà vẫn không tránh khỏi những vụ nổi loạn của Tin Lành miền cao đòi lập quốc gia Dega tự trị.

Tại sao là Tin lành, hay tôn giáo mà không là thường dân?. Vì tôn giáo mới đủ điều kiện quy tụ quần chúng và chính những thần giáo đó mới có sự chỉ đạo từ bên ngoài. Vào thời các cố đạo thừa sai theo chân xâm lược Pháp, cũng từng gây sóng gió tại VN, đến khi Việt Minh nắm chính quyền, các Linh mục cũng nhận vũ khí từ Pháp như Lê Hữu Từ, Hoàng Quỳnh để phá rối trị an và giết hại ngoại đạo ( người lương ). Đất nước chia đôi, miền Nam chịu sự lãnh đạo của hai đời Tổng Thống Thiên Chúa giáo, nhân dân cũng chịu nhiều áp bức nhiêu khê từ giáo hội Thiên Chúa giáo, PG luôn bị đè ép, và rồi, cũng Thiên chúa giáo hệ phái Tin Lành lại muốn xé lẻ đất nước.

Rất may, Hồi giáo VN chỉ có 70.000 người mà đa số sắc tộc thiểu số, (Người Chàm miền Trung, người Miên miền Nam và một số người Ấn ) tuyệt nhiên người kinh không ai theo, và hệ phái Hồi giáo đó có mặt tại VN từ thế kỷ X, họ sống biệt lập, không chịu sự chi phối bởi cộng đồng Hồi Gíao quốc tế, nên VN chưa có dấu hiệu bị rối loạn; dù Hồi Gíao, Tin Lành hay Kitô giáo cũng đều đạo thờ chúa; cái gương bất an của những vùng do các tôn giáo đó đem lại trên thế giới cho chúng ta một bài học cảnh giác cao độ. Những người cuồng tín đó, từ bên ngoài, luôn rình rập thời cơ để tuồng vũ khí về quê hương, gây đổ máu anh em như ta đã thấy hàng ngày trên thế giới.

Phật giáo, một tôn giáo hiếu hòa, luôn tự hào gắn bó với dân tộc như hình với bóng, đúng là vậy, từ tiền bán thế kỷ XX trở về trước; trong thời kỳ Mỹ, Phật Gíao đã có dấu hiệu suy vi, và bây giờ, PG đang đứng ngoài lề xã hội VN, vì các sư không còn gắn bó với dân trong mọi sinh hoạt xã hội, các ngài giam mình trong ốc đảo chùa to, trên xe hơi đời mới, giao tiếp với tín đồ qua điện thoại di động, nhìn đời bằng màn ảnh nhỏ trong phòng riêng; Dân nghèo hữu sự chỉ có những thầy tụng tính công bằng Ngọ.

Nhà giàu mới được các sư tiếp đãi nồng hậu; dân vùng sâu vùng xa không hề thấy bóng dáng chư tăng, các ngài ngại khó và ngại thiếu tiện nghi trong cuộc sống; tín đồ có bổn phận cúng dường, ít khi được nghe những lời Pháp nhũ, có rất ít những nơi diễn giảng giáo lý cho tín đồ hiểu. Từ Nam chí Bắc thi nhau xây chùa đắp tượng, lập tháp, trong khi đó, người dân nghèo đói, ăn bữa sáng, lo bữa tối; Tín đồ bệnh hoạn có các soeur, các cha, các Mục sư thăm viếng; Chung quanh các sư tụ tập một ít tín đồ cảm tình riêng, thiếu kiến thức Phật Pháp, xem các sư như Phật sống, biến các ngài thành đế vương; các ngài tự cảm thấy thế là đủ, là hoằng dương Phật Pháp.

Hiện tượng lạm phát tu sĩ và phô trương cơ sở vật chất cứ nghĩ Phật giáo đang hưng thịnh, nhưng tự thân tu sĩ không hiểu mình đang hành trì pháp môn nào, tu tập tới đâu! Trong khi đó, hang cùng ngõ hẽm, từ thành phố đến ruộng sâu, từ vùng biển đến cao nguyên, Tin Lành và Kitô giáo đang chạy đua nước rút gom góp tín đồ, mua chuộc vây cánh, lũng đoạn cán bộ, len lỏi vào mọi cơ cấu nhà nước để chờ đợi thời cơ; liệu nhà nước vừa lo cho đất nước nở mày nở mặt với quốc tế, vừa phát triển kinh tế, vừa ngăn thù trong, chắn giặc ngoài, vừa thanh lọc tham nhũng, vừa chịu áp lực quốc tế nhiều mặt, có đủ tâm trí để tính toán đối phó những mưu ma chước quỷ của tà giáo luôn rình rập đưa dân tộc vào bãi chiến tranh?, trong lúc đó, các sư nhởn nha như vô tích sự, việc đạo việc đời cứ như của thiên hạ, việc làm tiền mới là của mình!

Có khi nào PG kiểm điểm lại từ ngày thống nhất đất nước,Phật Gíao mất bao nhiêu tín đồ? Bao nhiêu tu sĩ theo ngoại giáo ? bao nhiêu bậc chân tu đáng kính sống thiếu thốn nơi núi rừng hiu quạnh? Bao nhiêu Tăng ni tín đồ không hiểu gì về giáo lý? Và có khi nào quý vị nghĩ rằng quần chúng và Phật tử nhìn mình bằng ánh mắt khinh bỉ, không lợi ích cho đất nước, làm băng hoại ngôi nhà Như Lai, bòn rút dân chúng, sống bám xã hội.

Trong chùa có quá nhiều thùng công đức, mỗi bàn thờ để một thùng, bên ngoài chùa, ông Tiêu, Hộ Pháp cũng đứng canh thùng Phước sương; xâu chìa khóa nặng hơn xâu chuỗi, tay đếm tiền nhanh hơn lần tràng hạt. Nếu Đức Phật thị hiện ngài đi chân đất, ngồi dưới gốc cây, nhìn đệ tử đi xe máy lạnh vụt thoáng, ném lại đám bụi hồng sẽ ngỡ chừng họ là tu sĩ của một tôn giáo thời đại,...Nhưng Đức Phật hiểu rất rõ, nếu VN có biến động, chính các sư là người đầu tiên bị ngoại giáo phanh thây, nhân dân ngoảnh mặt bởi oán hận! Vì chúng quy cho PG tiếp tay với CS.

Vài trường Phật học, vài cuộc diễn giảng, vài buổi lễ quy y cứ ngở là Phật Gíao thịnh; Tín đồ không phân biệt đâu là chánh pháp và tà đạo; hiểu chung chung đạo nào cũng tốt, miễn có gạo có tiền và có Linh mục đến an ủi là được; bàn thờ ông bà sẵn sàng đập đổ, chiếc áo tu sĩ nặng cơm bá tánh sẵn sàng ném vào sọt rác để tung hô Thượng đế như một Huệ Nhật. Không thiếu tu sĩ phản thầy hại đạo để trở thành Mục sư hay tín đồ Thiên Chúa giáo; Những chức sắc không ưu tư sự tồn vong của ngôi nhà Như Lai, chủ quan cứ bảo – có Long Thiên Hộ Pháp lo, thịnh suy là lẽ thường, Phật Pháp không bao giờ mất... vâng Phật Pháp không mất nhưng tu sĩ sẽ không còn như Afghanistan bị quân Hồi xóa sổ.

Trên năm thế kỷ nhân dân ta lầm lạc tin theo ngoại giáo, bây giờ, vì cuộc sống khó khăn, tiếp tục đẩy những người nhẹ dạ bám gót những tôn giáo cực đoan sẵn sàng hy sinh dân tộc cho một đất Thánh ảo huyền. Rồi đây, trước trào lưu vọng ngoại, những luồng văn hóa phi nhân bản thẩm nhập lớp trẻ, linh hồn dân tộc biến thành linh hồn con dân La Mã, VN sẽ là gì nếu không như một Philippines thứ hai hay một quốc gia Hồi giáo đầy biến động? Trách nhiệm nầy không do nhà nước mà do chính Phật giáo từng là hình với bóng hàng ngàn năm gắn bó, thế mà bây giờ không đủ khả năng lãnh sứ mạng giáo dục quần chúng chấn hưng tinh thần Tam giáo, bảo vệ đạo đức giống nòi.

D. Tháng 11/2004, Nhà nước áp dụng Pháp lệnh Tín ngưỡng Tôn giáo; nghe phong thanh Thiền sư T. Nhất Hạnh về thăm quê; sinh hoạt tôn giáo thoáng hơn; người nước ngoài có quyền đến VN giảng đạo...Đối với nước ngoài như Trung Quốc, Nga, cùng là nước CS cũng từng cung thỉnh Thiền su Nhất Hạnh đến nước sở tại lưu giảng, đồng thời làm viện trưởng danh dự cho Viện Đại Học ở Trung quốc từ lâu, bây giờ VN mới mời về là chuyện không có gì phải quan tâm, nhưng quan tâm đến thái độ cởi mở qua những hiện tượng như: tu sĩ xuất ngoại dễ hơn những năm trước, một người dân xin hộ chiếu chỉ mất 20 ngày, một tu sĩ PG phải mấy tháng ra ngoài Hà nội làm thủ tục, bây giờ, sư và dân cũng như nhau.

Ngày xưa chùa tổ chức lể, phải xin phép và đăng ký số lượng người tham dự, giờ đây, chỉ thông báo địa phương; trước đây tấn phong giáo phẩm phải có sự xét duyệt và chấp thuận của Mặt Trận, Ban Tôn giáo, bây giờ đó chỉ còn là chuyện nội bộ giáo hội; rất nhiều nếp thoáng đáng phấn khởi. Phải chăng do đất nước an ninh nên mọi sự dần nới lỏng; nguồn vui ấy chưa trọn, tin buồn đã đến – Thiền sư T. Nhất Hạnh không về được, vì nhiều lý do mắc mứu chưa giải tỏa xong, thế giới đâm ngờ vực, mọi người ngẩm nghĩ – chứng nào tật nấy, có thay đổi chi đâu; Ngày 7/11/2004, đài BBC thông tin : Một số anh chị ban hướng dẫn GĐPTVN sang tham dự đại hội huynh trưởng tại Ấn, bị đuổi vê từ sân bay Tân Sơn Nhất, lý do – an ninh chuyến bay .

Trên nguyên tắc, việc cấm cản nầy hợp lý khi tổ chức GĐPTVN trực thuộc Tổng vụ Thanh Niên nằm trong GHPGVNTN, một GH  Nhà nước đặt ngoài vòng pháp luật thì không thể chấp nhận một thành viên như thế xuất cảnh hợp pháp, nhưng từng nhân sự ra đi với lý do du lịch chứ không mang nhãn hiệu nào; phải chăng đây là một phòng ngừa không cần thiết, bởi lẽ những nhân sự trên đây đều ổn định cuộc sống, có địa vị, nghề nghiệp trong xã hội; quá trình không phạm chính trị hay phản động, và nhất là những công dân gương mẫu được rèn luyện từ lò Phật Gíao; giáo dục nhiều thế hệ thanh thiếu niên có ích cho xã hội, từng cung ứng cho cuộc giải phóng đất nước những chiến sĩ yêu quê hương; truyền thống đạo Phật không hề chống đối bất cứ thể chế lãnh đạo nào, có chăng là những cuộc vận động yêu sách nhằm cải thiện những bất hợp lý đối với Phật Gíao như đạo dụ số 10 thời Ngô Đình Diệm; không hề manh tâm thay đổi thể chế.

Trong quá trình đòi hỏi, có những cá nhân quá trớn về ngôn phong, xâm phạm sang lãnh vực chính trị, trách nhiệm đó thuộc về cá nhân chứ không phải phong cách của đạo Phật, ba nghìn năm có mặt trên thế giới, hai nghìn năm đồng cam cộng khổ với dân tộc đã minh chứng điều đó.

Mọi người đều nhận chân được một thành công lớn của nhà nước do CS lãnh đạo là đem lại một xã hội an ninh chặt chẽ cho người dân yên tâm sống, thành quả nầy đánh đổi một phần tự do của dân tộc, đó là lẽ tất yếu có thể chấp nhận được, vì bất cứ điều tốt đẹp nào cũng phải có sự đánh đổi; giả thử VN thỏa thuận những áp lực từ bên ngoài, tự do như Âu Mỹ, liệu đất nước tránh khỏi máu đổ đầu rơi vì khủng bố bạo động? Sau đệ nhị thế chiến, Mỹ ổn định và phát triển xã hội đồng bộ cùng với sự phồn thịnh vật chất và khoa học kỷ thuật mới tiến đến một xã hội văn minh tự do như ngày nay, ngành an ninh Liên Bang và cục tình báo CIA của Mỹ vẫn để trót lọt khủng bố trên các chuyên cơ; hàng ngày có lắm vụ thanh toán và chết chóc, tự do như thế để làm gì.

Việt Nam ta vừa thoát khỏi chiến tranh chưa tới 30 năm, kinh tế khởi sự từ số không, tài nguyên khai thác chưa hoàn đủ vốn cho các nhà đầu tư nước ngoài, hạ tầng cơ sở chưa đáp ứng đúng tầm vóc xã hội công nghiệp, tổ chức còn luộm thuộm, chưa quen với kinh tế thị trường, chưa hòa nhập đúng quỷ đạo toàn cầu hóa thế giới; cán bộ tham nhũng biến chất, phá hoại đát nước quá nhiều.

Các tổ chức chống đối từ bên ngoài luôn tìm cách xáo trộn đất nước, thử hỏi một thể chế không áp dụng cứng rắng và hạn chế thì vấn đền an ninh trật tự xã hội VN đi về đâu? Nói như thế không phải biện minh cho những hạn chế quá đáng từ phía nhà nước; đành rằng nhờ kiểm soát chặc mới có an ninh tốt, nhưng không có nghĩa kẻ tốt người xấu gom chung một rọ, hành động nầy có thể cảm thông vào những năm 1985 trở về trước, khi mà nhà nước chưa nắm rõ lý lịch nhân thân của từng công dân, qua 30 năm guồng máy chạy đều, ngành an ninh bộ Nội Vụ hiểu rõ ai là kẻ nguy hiểm, ai không.

Những người nói trên, không ai điên dại hành động hoặc tuyên bố những lời vô trách nhiệm để khi trở về quê nhà gặp phải lắm rắc rối, không dại đánh đổi một cuộc sống hạnh phúc với vợ con và địa vị sẳn có bằng những lời phát biểu của kẻ tâm thần; những phòng ngừa quá đáng đó đem lại cho thế giới cái nhìn về nhà nước VN không thay đổi; không nên nhìn mọi người không phải cán bộ, không thuộc gia đình liệt sĩ hay không theo nhà nước là những kẻ nguy hiểm; A không phải bạn của B tức kẻ thù của B, đó là thái độ cực đoan, phiến diện, thiếu cởi mở khi mà nhà nước kêu gọi đoàn kết toàn dân; muốn đoàn kết được toàn dân, nhà nước phải thể hiện sự độ lượng đối với mọi công dân không vi phạm luật pháp. Mọi người dân có quyền đi, ở bất cứ nơi nào miễn hợp với luật định của VN, nếu sai phạm, cứ việc xử theo pháp luật, không có gì e ngại quá đáng.

Nếu xét lý lịch để giải quyết xuất cảnh, chắc gì những lý lịch ưu tiên không làm hoen ố đất nước khi ra xứ người ! Cẩn tắc vô ưu hay cẩn tắc mang tai tiếng! Vả lại, các anh chị trong ban hướng dẫn là những người điều hành giúp đỡ giáo dục một đoàn thể trẻ theo tinh thần BI TRÍ DŨNG; quá khứ họ có công với đất nước, hiện tại giúp xã hội xoá bớt những tệ nạn thời đại trong thanh thiếu niên và mai sau là những công dân, những cán bộ, những nhà chuyên môn góp tay đưa đất nước ngang tầm thế giới, hẳn nhiên phải là một tổ chức sinh hoạt tốt và hữu hiệu nên nhà nước vẫn để sống lây lất đến hôm nay sau gần 30 năm vô thừa nhận.

Các em gặp rất nhiều khó khăn từ nhà nước đến nhà chùa, thế mà những tệ nạn hình sự không bao giờ phát sanh từ đoàn sinh hay thành viên của tổ chức GĐPTVN. Đó là một tổ chức Thiện nguyện phi chính phủ cần phát triển và ưu đãi. Điều nầy đủ xác nhận một giá trị vô tư, khách quan của tổ chức GĐPTVN; một tổ chức có trước khi GHPGVNTN ra đời và tồn tại sau khi GHPGVNTN bị loại khỏi xã hội, chứng tỏ GĐPTVN không là con đẻ của bất cứ` giáo hội nào; mà chỉ là tùy thuộc trong hệ tổ chức Truyền thống PG, từ ngàn xưa đến ngàn sau vẫn tôn trọng quốc vương thủy thổ, một trong bốn trọng ân; không bao giờ manh tâm phá hoại dân tộc hay truất quyền một thể chế. Suốt thời Pháp thuộc, hai đời Tổng Thống Thiên Chúa giáo tại VN, Phật Gíao bị o ép nhiều mặt, chỉ đòi hỏi cải thiện chính sách khi bị dồn vào chân tường chứ không cấu kết với bất cứ` thế lực nào để thay ngôi đổi chủ.

Ngô triều bị sụp đổ, trách nhiệm không thuộc về PGVN; sau 1975 cũng thế, tu sĩ PG có quyền đạo đạt nguyện vọng để nhà nước cải sửa cho thích hợp với hệ phái, tông môn mình, đó là hành động chánh đáng; và trong công cuộc đòi hỏi đó, dĩ nhiên có những thế lực lợi dụng, một vài tu sĩ với tư cách cá nhân phát ngôn quá trớn, không đại biểu cho toàn bộ PGVN. 30 năm đủ để nhà nước phân biệt tôn giáo nào sai đúng, nhân bản hay phi nhân bản, yêu nước hay bán nước; cá nhân nào im lặng đầy thủ đoạn, cá nhân nào bộc trực nhưng vô hại, công dân nào đáng ngại hay không; đừng xét thuần túy về mặt lý lịch mà hãy nhìn bản chất thật của họ, từ đó mới có thái độ xử lý đúng đắn; đừng võ đoán nhìn ai cũng vậy, như thế thiếu linh động và dể sai lầm đưa đến tai tiếng không cần thiết.

Nhà nước cần sự đoàn kết của nhân dân, nhưng nhà nước cũng phải cần nhân dân hậu thuận để vượt qua nhiều khó khăn hiện nay, do vậy nhà nước cần tin vào dân trước khi muốn dân tin nhà nước.

Trên màn ảnh nhỏ hàng ngày hiện rõ sự kinh tởm giết chóc nơi thế giới tự do, khốn khổ vẫn là người dân lương thiện, không còn nơi nào trú ẩn yên thân; nhà nước không bảo đảm mạng sống cho họ; nơi nào cũng có khủng bố, bất an như vậy họ cảm thấy bị khủng bố tinh thần cả trong giấc ngũ; trẻ em làm sao khôn lớn và nhân hậu khi phải sống trong tình cảnh như vậy. Không bao lâu, nhân dân các nước chịu áp lực khủng bố, bạo loạn sẽ bị tâm thần, nhà thương điên sẽ nhiều hơn phòng trà quán nhạc! Chiến tranh VN đã lùi về dĩ vãng, thế mà hội chứng VN nơi binh lính Hoa Kỳ vẫn còn tồn tại, những người dân VN là nạn nhân trực tiếp của chiến tranh, vẫn còn ray rức những mất mát đau thương; tại sao chúng ta không có quyền sống chung hòa bình và hạnh phúc?

Chúng ta cảm thông cho những nhà lảnh đạo trực diện một bài toán nan giải – KHỦNG BỐ, chúng ta cũng biết rằng kẻ bị áp bức, đẩy vào đường cùng, không còn con đường nào khác hơn để thể hiện ý chí quật cường, đó là KHỦNG BỐ, cứ thế lòng vòng trong khổ đau; bế tắt là không chịu ngồi lại để lắng nghe nhau bằng nguồn cảm thông chân thật; Qua bài học khủng bố và chống khủng bố hiện nay, VN ta đang nắm ưu thế trên mặt trận an ninh trật tự, nếu nhà nước và nhân dân cùng ý thức bảo vệ cái giá trị quý báu nầy, mở lòng đối với những người con đang chối bỏ quê hương, tạo sự dễ dãi cảm thông nhau, nâng đỡ những công dân tốt không qua lý lịch, chắc chắn những khó khăn và áp lực sẽ dần cởi bỏ; an ninh càng vững chắc, người dân sẽ càng được những tự do như những người dân trên thế giới đã có, với điều kiện chúng ta có đủ trình độ để hưởng sự tự do chăng và có biết trân quý hay sẽ phung phí như những người đang lợi dụng nó tạo bất an cho xã hội.

An ninh đã có do nỗ lực liên tục của nhà nước, thế vẫn chưa đủ, phải lắng nghe nguyện vọng của mọi người dân, kể cả những thành phần chống đối trong và ngoài nước; tìm biết nguyên nhân của sự bất mãn, giải tỏa để cảm thông nhau, không theo kiểu cách của Mỹ và CS trước kia chỉ biết dùng vũ lục trấn áp; thái độ của kẻ chuyên quyền không được tâm phục, thì cũng đừng nói nhà nước và cán bộ là nô bộc của nhân dân, như thế là lừa dối; hãy thành thật nhận rằng, nhà nước và nhân dân cùng một nhà, cùng anh em, đối xử nhau bằng tình ruột thịt và chân thật, chung lưng đấu cật đối phó mọi khó khăn từ phía trước; như thế an ninh mới thật vững bền.