Chùa Tây Phương ở Huyện Thạch Thất, Hà Tây –Hà Nội là một trong những công trình kiến trúc cổ và là một trung tâm Phật giáo nổi tiếng trong vùng. Trong chùa còn lưu giữ nhiều tượng cổ quý giá, trong đó có 18 pho tượng La Hán mà Nhà Thơ Huy Cận đã mô tả trong bài thơ “Các Vị La Hán Chùa Tây Phương”bài thơ đó đã ra đời cách đây hơn 50 năm (1960) và đã được giảng dậy cho học sinh bậc phổ thông trong nhiều năm sau đó.
Ở mỗi góc độ cũng có cái nhìn khác nhau và với một góc nhìn đa chiều của một Phật tử,sau khi đến Chùa thắp hương tác giả không chỉ có ấn tượng sâu sắc mà còn có cảm nhận và lý giải của riêng mình về 18 Vị La Hán Chùa Tây phương .
Trông bề ngoài có vẻ như khắc khổ nhưng các Vi La Hán lại mang tâm Phật trong mình và không nỗi ưu tư (Tâm Phật bao dung bất ưu phiền). Các Vị ngồi thiền khắc khổ cũng vì nhân thế(Khắc khổ tọa thiền vi nhân thế). Cũng có Vị chau mày nhưng cái chau mày ấy là biểu hiện sự giận giữ và phẫn nộ với lũ quan tham đang tồn tại ở trên đời (Túc mi chấn nộ lũ quan tham):
Thập bát Chư Thần La Hán linh(*1)
Tọa thiền ngự tại Tây Phương Tự
Tâm Phật bao dung bất ưu phiền
Khắc khổ tọa thiền vi nhân thế
Túc mi chấn nộ lũ quan tham(*2)
Thế giới Sa Bà chính là thế giới trần tục mà chúng ta đang sống ,một thế giới vẫn còn những cuộc chiến tranh đâu đó trên các lục địa,vẫn còn những tham vọng ngu muội mà chưa tỉnh ngộ:
Thế giới Sa Bà đa sầu khổ(*3)
Ngu si mê vọng bất tỉnh lai
Chính vì thế giới Sa Bà đa sầu khổ ấy mà các Vị La Hán ngự thiền trong Chùa (Lam)để tế độ cứu vớt người khỏi bể khổ, như người vớt kẻ chết đuối chở sang bên kia sông vậy và giải thóat cho mọi nỗi sầu:
Chư Vị ngự Lam thiền tế độ(*4)
Giải thóat thế nhân mọi nỗi sầu
Các Vị ngự trong Chùa nhưng thấu hiểu mọi điều xa gần ,cũng như mỗi việc ta làm tốt hay xấu đều có Quỷ Thần chứng giám,trong đó lũ tham tiền và mua quan bán chức cũng không thóat khỏi vòng kim cô của Phật pháp :
Chư Vị tọa thiền giai viễn thấu(*5)
Khán lũ tham tiền mại mãi quan(*6)
Các Vị tọa thiền ở nhiều tư thế khác nhau,18 Vị bao quát cả 4 phương và bao quát cả không gian mà người trần tuc ta đang sống,đồng thời trông trời nhìn đất ,khai tâm, khai sáng, tạo phúc cho thập phương và cho con cháu được thành hiền tài :
Chư Vị ngự thiền đa tư thế
Thập bát chư Thần hướng tứ phương(*7)
Ngưỡng Thiên phủ Địa khai tâm sáng(*8)
Tạo phúc thập phương tử tôn hiền
Có Vị thân gầy gân guốc như đang mang một nỗi khổ đau (Thượng bạo thanh cân đa sầu khổ)nhưng chính cái thân gầy gân guốc và nỗi khổ đau ấy lại đang ghánh vác cho nhân thế được thái lai (Nhẫn thụ vì dân đắc thái lai).
Thượng bạo thanh cân đa sầu khổ(*9)
Nhẫn thụ vì dân đắc thái lai (*10)
Chư Vị tọa thiền với nhiều sắc thái khác nhau,trong trầm ngâm, trong im lặng để dõi theo và tạo phúc, giải oan cho người hiền :
Chư Vị tọa thiền đa sắc thái
Tập phúc nghênh tường giải hạn oan
Chư Vị ngự thiền mà tâm đầy bao dung và quảng đại,sẵn sàng cứu những kẻ hối cải và giải oan cho những kẻ lầm đường :
Chư Vị tọa thiền tâm quảng đại
Cứu nhân hối cải giải oan phiền
Giải nghĩa: một số từ) :
(*1)-Thập bát Chư Thần La Hán linh:18 Vị La Hán Thần Linh Thiêng
(*2)-Túc mi chấn nộ lũ quan tham : Chau mày giận giữ lũ quan tham
(*3)- Thế giới Sa Bà đa sầu khổ: Là thế giới trần tục ta đang sống
(*4)- Chư Vị ngự Lam thiền tế độ: Ngự Lam là ngự ở trong Chùa(Lam cùng nghĩa với chữ tự,nghĩa là Chùa)
(*5)-Chư Vị tọa thiền giai viễn thấu : Các Vị ngồi đó xa gần đều thấu
(*6)-Khán lũ tham tiền.mại mãi quan : xem kẻ tham tiền mua bán quan
(*7)Thập bát chư Thần hướng tứ phương : 18 Vị Thần bao quát 4 hướng
(*8)-Ngưỡng Thiên phủ Địa khai tâm sáng : Trông Trời nhìn Đất khai tâm khai sáng
(*9)Thượng bạo thanh cân đa sầu khổ : Thân gầy gân guốc bao nỗi khổ
(*10)Nhẫn thụ vì dân đắc thái lai : Chịu khổ cho đời đặng thái lai
Dưới đây là toàn bộ bài thơ bằng chữ Hán của tác giả về 18 Vi Thần La Hán Chùa Tây Phương :
Bài A1:十八位神羅漢西方寺
十八諸神羅漢靈
座禪御在西方寺
心佛包容不憂煩
克苦座禪為人世
蹙眉震怒僂官貪
世界娑 婆多愁苦
愚癡迷妄不醒來
諸位御藍禪濟渡.
解脫世人每餒愁
諸位座禪皆遠透
看僂貪錢買賣官
諸位御禪多姿勢
十八諸神向四方
仰天俯地開心創
造福十方子孫賢
上暴青筋多愁苦
忍受為民得泰來
諸位座禪多色彩
集福迎祥解限冤
諸位座禪心廣大
救人悔改解冤煩
Dịch Bài A1: 18 Vị Thần La Hán Chùa Tây Phương
Thập bát Chư Thần La Hán linh(*1)
Tọa thiền ngự tại Tây Phương Tự
Tâm Phật bao dung bất ưu phiền
Khắc khổ tọa thiền vi nhân thế
Túc mi chấn nộ lũ quan tham(*2)
Thế giới Sa Bà đa sầu khổ(*3)
Ngu si mê vọng bất tỉnh lai
Chư Vị ngự Lam thiền tế độ(*4)
Giải thóat thế nhân mọi nỗi sầu
Chư Vị tọa thiền giai viễn thấu(*5)
Khán lũ tham tiền mại mãi quan(*6)
Chư Vị ngự thiền đa tư thế
Thập bát chư Thần hướng tứ phương(*7)
Ngưỡng Thiên phủ Địa khai tâm sáng(*8)
Tạo phúc thập phương tử tôn hiền
Thượng bạo thanh cân đa sầu khổ(*9)
Nhẫn thụ vì dân đắc thái lai (*10)
Chư Vị tọa thiền đa sắc thái
Tập phúc nghênh tường giải hạn oan
Chư Vị tọa thiền tâm quảng đại
Cứu nhân hối cải giải oan phiền
Giải nghĩa: (Một số từ):
(*1)-Thập bát Chư Thần La Hán linh:18 Vị La Hán Thần Linh Thiêng
(*2)-Túc mi chấn nộ lũ quan tham :Chau mày giận giữ lũ quan tham
(*3)- Thế giới Sa Bà đa sầu khổ:Là thế giới trần tục ta đang sống
(*4)- Chư Vị ngự Lam thiền tế độ:Ngự Lam là ngự ở trong Chùa(Lam cũng là Chùa)
(*5)-Chư Vị tọa thiền giai viễn thấu :các Vị ngồi đó xa gần đều thấu hiểu
(*6)-khán lũ tham tiền.mại mãi quan :Xem kẻ tham tiền mua bán quan
(*7)-Thập bát chư Thần hướng tứ phương :18 Vị Thần bao quát 4 hướng
(*8)-Ngưỡng Thiên phủ Địa khai tâm sáng : Trông Trời nhìn Đất khai tâm khai sáng
(*9)-Thượng bạo thanh cân đa sầu khổ : Thân gầy gân guốc bao nỗi khổ
(*10)-Nhẫn thụ vì dân đắc thái lai : Chịu khổ cho đời đặng thái lai
*Khi đến thắp hương Chùa Tây Phương ở Huyện Thạch Thất (Hà tây)–Hà Nội tác giả không chỉ có ấn tượng sâu sắc mà còn có cảm nhận và lý giải của riêng mình về 18 Vị La Hán Chùa Tây phương.
Phật Tử Trần Đăng (Pháp Danh: Chân Chính)
trandangdng@yahoo.com
Phone : 0912648641