Thiểu dục, tri túc là gì?
Nguyên do nào Phật dạy người Phật tử phải "thiểu dục, tri túc"? - Ít tham muốn và biết đủ. - Vì túi tham không đáy nên càng tham lại thấy càng thiếu, càng khổ. Phật dạy: "Càng tham muốn, càng thêm khổ sở". Tục ngữ thường nói: "Được voi đòi tiên". Để đối trị lòng tham vô độ Phật dạy chúng ta phải "Biết đủ". Muốn thoát khỏi sự khổ não phải nê n biết đủ. Hễ biết đủ thì ở cảnh nào cũng yên vui. Nhờ ít tham dục nên con ma dục vọng không sao xui khiến được mình; nhờ biết đủ nên con quỷ tham lam chẳng còn quyền hành sai sử mình nữa. Nhờ "ít tham muốn" và "biết đủ" mà gia đình, xã hội được an vui, hòa bình, không còn ai giành giật của cải, danh vọng, miếng ngon vật lạ của ai nữa.
Nhân quả là gì?
Kể những đặc tính của luật nhân quả? - "Nhân" là nguyên nhân, "Quả" là kết quả. Nhân là mầm là hạt, quả là cây là trái. Nhân là năng lực phát động, quả là sự hình thành của năng lực phát động ấy. Nhân và quả là hai trạng thái nối tiếp nhau, tương quan mật thiết với nhau. Nếu không có nhân thì không thể có quả. - Bốn đặc tính của luật nhân quả: 1. Nhân nào quả nấy. 2. Một nhân không thể sanh ra quả. 3. Trong nhân có quả, trong quả có nhân. 4. Sự phát triễn nhanh và chậm từ nhân đến quả.
Hiểu biết và áp dụng luật nhân quả đem lại cho người Phật tử lợi ích gì?
1. Luật nhân quả tránh cho chúng ta những mê tín dị đoan, những tin tưởng sai lầm vào thần quyền.
2. Luật nhân quả đem lại lòng tin vào chính con người.
3. Luật nhân quả giúp chúng ta không chán nản, trách móc.
32) Luật nhân quả là đúng đắn và công bằng, vậy thì tại sao người hiền lành lại gặp nạn, mà người ác vẫn được an bình?
- Thời gian tiến triển từ nhân đến quả có khi nhanh khi chậm chứ không phải khi nào cũng đồng nhau. Có cái nhân dẫn đến quả ngay, có cái nhân từ đời này đến đời sau mới hình thành quả. - Vậy nếu có người trong đời hiện tại làm việc hung ác mà được an lành là do kiếp trước họ đã tạo nhân hiền từ. Còn cái nhân hung ác mới tạo trong đời này thì trong tương lai hay qua đời sau họ sẽ chịu quả báo. Cũng như có người năm nay ăn chơi, không làm gì hết mà vẫn no đủ là nhờ năm rồi họ có làm có để dành. Còn cái nhân ăn chơi năm nay thì sang năm họ sẽ chịu quả thiếu hụt, đói rách. Và ngược lại, đối với người đời nay hiền từ nhưng hay gặp tai nạn, đau khổ là do đời trước đã tạo nhân không tốt. Cái nhân hiền từ đời nay, trong tương lai hay qua đời sau họ sẽ được hưởng quả vui. Cũng như người tuy năm nay siêng năng làm lụng nhưng vẫn thiếu hụt là vì nhân ăn chơi năm vừa rồi. Cái nhân siêng năng năm nay thì sang năm họ sẽ được hưởng quả sung túc.
33) Luân hồi là gì?
Hãy nói về sự luân hồi của "thân" và "tâm" con người. - Luân hồi dịch từ chữ "Samsara" trong tiếng Phạn. Luân là bánh xe, Hồi là xoay tròn. Hình ảnh bánh xe quay tròn là một hình ảnh rất rỏ ràng mà Phật đã dùng để hình dung sự xoay chuyển lên xuống, xuất hiện của mổi chúng sanh trong lục đạo khi đầu thai cõi này, khi ở cõi khác, luôn luôn tiếp nối sanh tử không ngừng. Thân người luân hồi: Thân người là do đất, nước, gió, lửa hợp lại mà thành. Chúng ta đã biết tứ đại đều luân hồi, thì thân người do tứ đại mà có cũng luân hồi theo.
Khi thân này chết và đến lúc tan rã, thì chất cứng trả về cho đất, chất lỏng trả về cho nước, hơi nóng trả về cho lửa, hơi thở trả về cho gió. Rồi bốn chất này tùy duyên chung hợp lại, làm thành cây cỏ hay thân người khác. Khi thành thân người, khi thành thân súc sinh, năm nay tụ họp ở đây, sang năm đã dời đi nơi khác, không phải thường còn, cũng không phải mất hẳn, mà là luân hồi. - Tinh thần luân hồi: Tinh thần của con người gồm: Thọ, tưởng, hành, thức. Phần thể xác gồm tứ đại, đạo Phật gọi là Sắc. Sắc đã không tiêu diệt mà chỉ biến hóa luân hồi thì phần Tâm hay Tinh thần cũng không tiêu diệt mà chỉ biến chuyển xoay vần mà thôi. Tất cả những hành động của thân tâm tạo thành cho chúng ta một cái nghiệp. cái nghiệp ấy biến dịch, xoay vần mãi, khi đội lớp này, khi mang hình dáng khác, quanh quẩn, trôi lăn trong lục đạo mãi mãi cho đến ngày nào được giác ngộ mới thôi.
34) Hiểu rõ giáo lý luân hồi có ích lợi gì cho người học Phật?
Giáo lý luân hồi đem lại cho chúng ta nhiều điều lợi ích:
- Phá "đoạn kiến" sai lầm, cho rằng chết là hết nên không cần quan tâm đến thiện ác.
-Phá "thường kiến" sai lầm làm cho con gnười tin rằng loài người chết rồi vẫn giữ địa vị mình, dù có làm phúc hay tội cũng vậy.
- Với giáo lý luân hồi, chúng ta phấn khởi mà tin rằng: chết rồi không phải là mất hẳn. Nếu cố gắng tu tập, vun trồng cội phúc thì đời sau sẽ sinh vào cảnh giới an vui sung sướng; trái lại nếu làm những điều xấu xa, tội lỗi thì đời sau sẽ bị đọa vào cảnh giới xấu xa, đen tối.
Theo Phật học phổ thông