Có một cụ già hơn 70 tuổi ở Đà Lạt, mỗi ngày cụ đều gắng nhịn tiền ăn, tiền xài để mua ít nhất là một tờ vé số. Trong lòng cụ già này hằng mong mỏi được trúng số, dù ít hay nhiều, nếu trúng được độc đắc thì càng tốt. Mỗi ngày trôi qua cụ già đều có một niềm hy vọng như vậy để sống. Niềm vui trong những lúc mùa Đông của cuộc đời cụ được gói trọn trong những tờ giấy nho nhỏ…
Có một lần, tình cờ một nhà sư hỏi cụ rằng: “Thưa bác, nếu được trúng số độc đắc thì bác sẽ làm gì?”. Vị sư này thường hay trắc nghiệm mọi người bằng những câu hỏi đại loại như vậy. Không ngờ lần ấy nhà sư đã hỏi trúng người hằng mong mỏi được trúng số. Thế nhưng chính ông cụ cũng không nói được là mình sẽ làm gì với một số tiền rất lớn trong tay. Thật trớ trêu mà cũng đáng để cho ta suy ngẫm. Một cụ già sẽ ăn được bao nhiêu, sẽ xài được bao nhiêu, dẫu có đi chơi thì cũng còn sức lực và hứng thú nào để đi?... Vậy cứ mong trúng số để làm gì?
Bây giờ, tương tự chuyện mong trúng số của một ông lão gần đất xa trời, ta hãy suy nghĩ một chút về việc mong được đi Mỹ của rất nhiều người Việt Nam. Hãy vào
Café Uyên Linh gọi một ly và hai điếu 555 đi rồi cùng suy nghĩ…
Ở Lãnh sứ quán Mỹ tại Thành phố Hồ Chí Minh, nếu có dịp vào khu vực phỏng vấn đi Mỹ một lần thôi, ta sẽ thấy có hàng mấy trăm người đang ngồi chờ đợi phỏng vấn. Theo số thứ tự của những người đợi, hoặc đếm sơ qua số người và số hàng ghế, ta sẽ biết là có khoảng 500 người. Để được phỏng vấn, mỗi người phải đóng 140USD. Vậy 500 người thì số tiền đã đóng là 70.000USD. Ngoài điểm này, ở Hà Nội còn thêm một điểm nữa. Với hai điểm trong cả nước, số tiền thu được một ngày phải hơn 100.000USD (
một trăm ngàn đô-la Mỹ)!
Vì sao người Việt Nam lại hăng hái đi góp tiền cho nước Mỹ như thế? Dĩ nhiên là do trong lòng họ đang được chiếu sáng bởi một ngôi sao hy vọng nào đó. Với nhiều người cùng tham gia vào phong trào đi Mỹ, vì nhiều mục đích khác nhau, số tiền góp vào đã trở nên quá lớn. Mỗi ngày, mỗi ngày người Việt Nam đều góp hơn hai tỷ đồng cho nước Mỹ! Chỉ với một phép toán, ta thật không ngờ… Thế khi qua tới Mỹ thì họ sẽ được cái gì? Thấy những cao ốc chọc trời à? Thì đã thấy rất nhiều qua phim ảnh, truyền thông. Được sống trong những ngôi nhà kiểu Mỹ, hưởng những tiện nghi của Mỹ ư? Ở Việt Nam có thiếu gì. Được sống trong miền khí hậu ôn đới phải không? Đâu phải ở Mỹ mới có. Hay được đoàn tụ gia đình? Thế quê hương tổ tiên của người Việt là ở đâu? Hay là được lấy người Mỹ? Chưa chắc điều này là sung sướng, mà người Mỹ là hợp chủng, màu da nào cũng có… Hay để tìm tiền đô mang về Việt Nam xài cho thỏa thích chứ gì? Mấy cái cây ở bên Mỹ có thấy mọc ra tiền bao giờ! Hay sẽ được sống tự do? Thật ra ở Việt Nam mới là tự do: muốn chạy xe kiểu nào thì chạy (hễ chết thì chôn), muốn ngồi ở quán tới mấy giờ sáng cũng được, muốn nghỉ làm một buổi ông sếp cũng phải du di một chút, muốn đánh phạt con cái vài roi cũng không ngại police tới làm phiền…
100.000USD mỗi ngày, nếu dùng số tiền đó để làm những công việc phúc lợi xã hội thì sao? Ai mà không biết Việt Nam vẫn còn là một nước nghèo, trong hơn 85 triệu người Việt Nam vẫn còn rất nhiều những mảnh đời bất hạnh, nhiều vùng sâu vùng xa ở Việt Nam vẫn chưa có một ngôi trường học đàng hoàng cho trẻ em, những trạm y tế khiêm tốn để phục vụ cho cộng đồng không phải nơi nào ở Việt Nam cũng đã xây dựng được, tuyến đường sắt xuyên Việt chỉ có một con đường duy nhất, năm nào miền Trung cũng bị thiên tai bão lụt tàn phá… Tại sao không góp tiền lại để đầu tư cho những việc đó? Làm phúc lợi xã hội cho cộng đồng là một sự đầu tư xứng đáng, tất sẽ thu được những báo ứng tốt đẹp trong đời này và trong những đời sau. Còn đầu tư như kiểu nói trên cho nước Mỹ, với một niềm hy vọng mong manh nào đó, thì nhiều lắm chỉ được qua Mỹ ở mà thôi, và rồi ai cũng mang tuổi con trâu hết cho mà xem!…
Có lẽ là nước Mỹ coi thường dân Việt. Chẳng ở đâu mà đi du lịch lại cũng phải đăng ký, đóng tiền, phỏng vấn mệt mỏi như thế. Khi vào phỏng vấn, có khi mọi người được hỏi những điều rất cắc cớ. Có vẻ như là với mọi lý do nào người ta cũng sẽ dễ dàng cho mình rớt, chắc chỉ vì chính sách hạn chế cho người Việt đi Mỹ của họ, hoặc trước đây họ thua Việt Nam nên đã có mặc cảm chăng?... Thế sao người Việt Nam không biết tự trọng? Có đáng gì để bỏ tiền, bỏ sức ra để năn nỉ được đi Mỹ chứ!
100.000USD mỗi ngày, đây là một đề tài để chúng ta suy ngẫm. Những tư duy trên chỉ mới là của người viết. Nó đúng hay sai, nó đã trình bày được những con số cụ thể chưa, nó đã mở rộng đúng mức chưa, nó đã nói được những phiền phức của người đi phỏng vấn chưa… mong rằng mọi người sẽ phản hồi, để ít ra người viết không phải ngồi một mình trong quán mà nhâm nhi
Ly Café Ban Mê… Thank you and good luck to you!
Hành Vân